Ketojenik diyetİn genel kullanım alanı epilepsi ve kanser hastalarıyken, günümüzde bu diyet programı çoğunlukla hızlı kaybı için uygulanılıyor.

Ketojenik diyet; karbonhidrat içeriğinin gereğinden az (50 g/ günden az ) , protein yeterli miktarda ( 1-1.5 g/ kg/gün) ,yağ içeriği ise gereğinden fazla olan diyetlere denir. Bu diyet programında günlük aldığınız kalorinin % 60-70 ‘ i yağdan , %5-10 ‘ u karbonhidrattan , % 20-30 u ise proteinlerden gelir.

Ketojenik diyetin temel amacı vücudun ketosize girmesini sağlayarak, yağ yakımını artırmaktır. Bir ketojenik diyet özellikle sağlıklı kilo kaybı sağlamak, fiziksel ve zihinsel performansı artırmak için vücutta en uygun keton seviyelerini oluşturmayı hedefler. Bu anlamda birçok yarar sağladığı gibi birçok da yan etkisi vardır.

Ketozis tam olarak nedir?

Ketozis, düşük karbonhidrat durumunda vücudun enerji elde etmek için yağ yakması demektir. Yani bu ne anlama geliyor?

Düşük karbonhidrat içeren bir diyette vücutta glikoz yetersiz kalır ve enerjiyi sağlamak için vücutta yağ hücreleri parçalanarak "ketonlar" olarak adlandırılan küçük yakıt molekülleri üretilir. Bu ketonlar, kan şekeri (glikoz) belli bir sınırın altına düştüğünde vücutta alternatif bir yakıt olarak kullanılırlar.

Keton cisimleri az miktarda karbonhidrat ve normal miktarda protein tüketildiğinde vücutta ortaya kolaylıkla çıkabilir. Ketonlar yağların parçalanmasıyla oluşur. Daha sonra beyin dahil olmak üzere vücudun her yerinde glikozun yetersiz olması durumunda yakıt olarak kullanılırlar.

Vücutta keton üretilerek bunun vücut tarafından kullanılması durumu "ketozis” olarak adlandırılır.

Peki ketoziste olduğunuzu nasıl anlarsınız?

Bunun 3 yöntemi var;

1.Nefesiniz aseton gibi kokuyorsa bu size ilk uyarıyı verir,

2. İdrar kokusu farklılaştıysa buda ketonların vücutta arttığının bir göstergesidir,

3. Eczanelerde bulabileceğiniz keton ölçen çubuklarla kandaki keton seviyesinin ölçerek de ketosize girdiğini anlayabilirsiniz.

Ketojonik Diyetin Kilo Verme Üzerine Etkileri

Ketojonik diyet günümüzde birçok hastalığında tedavisinde kullanıyor. Ancak biz kilo verme üzerine etkilerini inceleyeceğiz.

Vücuttaki insülin miktarı alınan glikoz oranıyla doğru orantılı bir şekilde artar veya azalır. Düşük karbonhidrat içeren bu diyette vücutta salınan insülin miktarı düşer, vücutta insülinin düşmesiyle yağ hücrelerinin yıkımı artar. Vücut glikozdan sağlayamadığı enerjiyi yağları yakarak sağlar ve buda bize kilo kaybı olarak geri döner.

"Kilo vermeye çalışıyorsanız düşük karbonhidrat içeren bir diyetle vücuttaki insülin seviyelerini düşürebilir, hedefinize kısa yoldan ulaşabilirsiniz. Ancak bu kısa yoldan kilo vermek vücutta tüm dengeleri değiştirdiği için farklı sorunlara da neden olabilir, bu nedenle ketojenik diyet programını bir uzman denetiminde yürütmeniz gerekir.Bu diyet programının ; besin öğeleri yönünden dengesiz olması nedeniyle şişmanlığın tedavisinde uzun süreli kullanımını önerilmemektedir.Ancak gerektiği durumlarda bir uzman kontrolünde kısa süreli uygulanabilir.”

Tüketebileceğiniz gıdalar

·Tereyağı, kaymak, mayonez, krema

·Zeytinyağı, ayçiçeği yağı, kanola yağı, fındık yağı, gibi bitkisel yağlar

·Kuru yemişler,

·Yoğurt, ayran, peynir ( belli miktarda)

·Et, tavuk, balık

·Yumurta

·Avokado

Yasak olan gıdalar:

·Ekmek, makarna, pilav, yulaf, kahvaltılık gevrek gibi karbonhidratı yüksek gıdalar,

·Kuru baklagiller

·Meyveler (çok az miktarda tüketilebilir),

·Bazı sebzeler ( havuç, patates, soğan, bezelye , mısır vb)

·Bal, pekmez, reçel

·Şeker içeren tüm ürünler

·Hazır meyve suları, gazlı içecekler( diyet kolada dahil olmak üzere)

·Alkollü içecekler

Yan etkileri

Bu diyetler uzun dönem zayıflama amaçlı uygulandığında yol açabileceği sağlık sorunları 7 başlıkta toplanabilir;

1.Vücutta enerji seviyelerinin değişmesine bağlı olarak ;el ve ayaklarda titreme, bayılma, mide bulantısı ve halsizlik görülebilir.

2.Sıvı-elektrolit dengesinde bozukluk (kalsiyum ve sodyum atımı artar.

3.Bilinç bozukluğu

4.Hiperürisemi

5.Hiperlipidemi (koroner kalp hastalığı riski artar.) Kardiyak aritmiler (ölüm riski artar.

6.Miyokard atrofisi

7.Kalsiyum atımını arttırması nedeniyle osteoporoz riski yükselir.

Kimler uygulamamalı?

·Diyabet ve yüksek tansiyonu olan kişiler

·Gebeler ve emzikliler

·18 yaşından küçük gelişme çağındaki bireyler

·65 yaşın üzerindeki bireylerde bu diyet programının uygulanması önerilmemektir.

Örnek Ketojenik Diyet Listesi

• Kahvaltı: Tereyağlı yumurta, kaymak, şekersiz fıstık ezmesi
• Ara öğün: 1 avuç fındık/ badem
• Öğlen yemeği: Ton balığı ile hazırlanmış salata ( içine mayonez ve sıvıyağ eklenebilir)
• Ara öğün: Yoğurt ( içine kaymak eklenebilir)
• Akşam yemeği: Köfte veya Izgara tavuk, yanında yeşillik ( yağ eklenebilir)
• Ara öğün:1 adet haşlanmış yumurta, kaymak